Jak prawidłowo dbać o wzrok dziecka w roku szkolnym?

Powrót do szkoły po wakacyjnym czy świątecznym odpoczynku to nierzadko stresujący czas. Wiele nowych wyzwań czeka na nasze dziecko! Aby ułatwić mu naukę i doskonalenie swoich umiejętności, my jako rodzice, staramy się pod każdym względem wspierać swoją pociechę… Kupujemy liczne pomoce szkolne, zapisujemy na zajęcia dodatkowe, dbamy o czas wolny i staramy się prawidłowo bilansować dietę. Jednakże czy to wszystko? Oczywiście, że nie! Do prawidłowego wzrostu i rozwoju dziecka bardzo ważne jest rozwijanie zmysłów, jakimi nasza pociecha poznaje otaczający świat. Dzisiaj skupmy się na jednym z najbardziej podstawowych, czyli wzroku. Prawidłowe widzenie umożliwia dzieciom nie tylko sprawną naukę, ale także swobodne i bezpieczne poruszanie się w otoczeniu. Zatem, jak zadbać o wzrok dziecka? Poznaj nasze porady!

Zdrowe nawyki na co dzień!

Warto wiedzieć, że problemy z widzeniem nie rozwijają się w ciągu jednego dnia. Regularnie powtarzane czynności, które nie służą oczom naszego dziecka, przyczyniają się w dużej mierze do wystąpienia wad wzroku i chorób oczu! A więc na co należy zwrócić uwagę w codziennym życiu?

To co eksperci podkreślają najczęściej, to ilość czasu spędzana przed ekranem w bardzo bliskich odległościach od oczu. Jak wskazują badania epidemiologiczne, u dzieci w wieku szkolnym i nastolatków rośnie częstość występowania wad wzroku. Jest to związane z coraz częstszym i powszechniejszym wykorzystywaniem nowoczesnych technologii. Nasze dzieci mają dostęp do szeregu rozrywek, a większość z nich dzieje się w świecie online i wymaga korzystania ze sprzętów elektronicznych, na które dzieci patrzą z bliskich odległości.

Z tego względu, chcąc zadbać o wzrok dziecka, należy nauczyć je odpoczynku bez ekranu – komputera czy telefonu. Alternatywne formy zabawy takie jak spacer czy zabawa na świeżym powietrzu pomogą ochronić wzrok dziecka! Nie mniej istotne są również warunki w jakich dziecko uczy się i zdobywa wiedzę. Podstawową kwestią jest odpowiednie oświetlenie, czyli światło górne, a także dodatkowe źródło światła na stole lub biurku. Bardzo istotne jest, aby źródło światła zostało umiejscowione po przeciwnej stronie niż ręka pisząca. Co więcej, światło nie powinno razić dziecko w oczy, a poświata powinna być skierowana na książkę lub zeszyt.

Zdalne lekcje – czy to wyrok dla wzroku dziecka?

Niestety, nauka z domu czy zdalne nauczanie nie pomagają w ograniczaniu czasu, jakie dziecko spędza przed komputerem. Dzisiejsi uczniowie nierzadko są zmuszeni, aby korzystać z komputera przez kilka, a nawet kilkanaście godzin dziennie. Co można z tym zrobić?

Jeśli Twoja pociecha danego dnia spędza większość dnia przed komputerem, postaraj się tak zorganizować resztę czasu, aby oczy odpoczęły od ekranu. Dobrze sprawdzą się tu zajęcia dodatkowe prowadzone stacjonarnie, wspólne gry i zabawy w domu (np. planszówki) czy spędzanie czasu na świeżym powietrzu.

Warto także zwrócić uwagę na przerwy podczas zajęć zdalnych. Te 5 czy 10 minut to odpoczynek również dla oczu dziecka – warto zwrócić mu na to uwagę. Wtedy należy zachęcić dziecko do odejścia od komputera, patrzeć w dal oraz  przewietrzyć pokój i unikać patrzenia w ekran telefonu. Pomiędzy zajęciami nasza pociecha nie powinna sięgać po telefon czy tablet.

Bilanse szkolne – czy to wystarczy?

Jak możemy przeczytać w ustawie o opiece zdrowotnej nad uczniami, wszystkie dzieci w wieku szkolnym mają możliwość skorzystać z regularnych bilansów zdrowotnych, których jednym z niezbędnych elementów jest badanie wzroku. Niewątpliwie jest to istotne narzędzie do przesiewowej oceny wzroku, które pozwala szybko i bezboleśnie ocenić umiejętności widzenia naszej pociechy. Warto z wyprzedzeniem dowiedzieć się, kiedy są planowane badania bilansowe i zadbać, aby nasze dziecko w nich uczestniczyło.

Jednocześnie, czasami niezależnie od naszych starań, dziecko może nie odbyć badań bilansowych, w tym zalecanego badania wzroku. W takiej sytuacji koniecznie należy udać się do okulisty z dzieckiem indywidualnie. Warto tutaj podkreślić, że brak zgłaszania dolegliwości nie zawsze oznacza dobry wzrok. Czasami dziecko, żyjąc z wadą z dnia na dzień, przyzwyczaja się do osłabionego widzenia i nie jest świadome problemu. Z tego względu częstotliwości badania wzroku u dzieci należy dopasować do zaleceń, aniżeli naszych odczuć.

Leczenie wzroku dziecka – kiedy jest konieczne?

Przede wszystkim warto podkreślić, że postawienie diagnozy o wadzie refrakcji czy chorobie oczu przez lekarza to nie wyrok, a raczej pierwszy krok do dobrego widzenia! Niewątpliwie trafna diagnoza, a także włączenie odpowiedniej formy terapii, umożliwia zatrzymanie problemu na wczesnym etapie lub nawet pozbycie się go.

Zgodnie z danymi z badań choroby oczu u dzieci zdarzają się rzadko. Zdecydowanie częściej mamy do czynienia z wadami wzroku, przede wszystkim krótkowzrocznością. Rzadziej występują także takie wady jak astygmatyzm czy dalekowzroczność. U dzieci, zwłaszcza tych młodszych, preferowaną metodą korekcji wad wzroku jest regularne noszenie okularów korekcyjnych. Ich stosowanie zgodnie z zaleceniami okulisty pozwala spowolnić rozwój wady, niejednokrotnie zatrzymać wadę na niskim poziomie, a także poprawia ogólne funkcjonowanie dziecka.

Po odbyciu serii dokładnych i bezbolesnych badań, otrzymamy receptę, z którą należy zgłosić się do optyka. Warto wtedy wybrać doświadczonego specjalistę, który będzie miał podejście odpowiednie do dzieci i nie zrazi naszej pociechy do noszenia okularów. Listę polecanych specjalistów znajdziesz tutaj.

Jak jeszcze możesz zadbać o wzrok dziecka?

Wiemy także, że dla zdrowych oczu istotna jest prawidłowo zbilansowana i zróżnicowana dieta. W kontekście zdrowia oczu najistotniejsze są antyoksydanty oraz luteina i zeaksantyna obecne w zielonych, żółtych i pomarańczowych warzywach i owocach, a także żółtku jaja kurzego. Przy braku innych przeciwwskazań warto te produkty włączyć do diety dziecka.

Co więcej, do dobrego widzenia ważne jest również odpowiednie spożycie kwasów omega – 3, które są obecne przede wszystkim w tłustych rybach morskich, takich jak łosoś, śledź czy pstrąg. Jeśli dziecko unika ryb, konieczne może być włączenie odpowiedniej suplementacji. Tę kwestię warto skonsultować indywidualnie z dietetykiem pediatrycznym.

Dbanie o wzrok dziecka jest ważne dla dzieci, które uczęszczają do szkoły. Sprawne oczy i dobra jakość widzenia umożliwiają naszym pociechom komfortową naukę i bezpieczeństwo. Aby zadbać o wzrok swojego dziecka w wieku szkolnym pamiętaj, aby regularnie uczęszczać na badania okulistyczne. Nie należy także bagatelizować kwestii czasu spędzanego bez ekranu czy regularnych przerw od telefonu.

Bibliografia:

1. P. Kanclerz i Jacek Świeczka. Krótkowzroczność u dzieci w wieku szkolnym – epidemiologia, czynniki ryzyka oraz metody zapobiegania progresji. Forum Medycyny Rodzinnej 2021;15(1):44-52.
2. W. Leszczyńska. Astygmatyzm regularny – czynniki wpływające na wielkość i charakter wady refrakcji. Ophtherapy 2014; 1:2:2:128 – 133.
3. J. Jaczewska – Schuetz i wsp. Mięso, ryby, nasiona roślin strączkowych i jaja w żywieniu dzieci i młodzieży. Praktyczne wskazówki. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Dostęp online 22.10.2021.
4. A. Głowacka i B. Miśkowiak. Badania przesiewowe wzroku – przegląd piśmiennictwa. Probl Hig Epidemiol 2012, 93(4): 663-66.
5. Ustawa z 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami (Dz.U. 2019 r. poz. 1078).

*wpis sponsorowany